Huisartsen en specialisten worden regelmatig geconfronteerd met patiënten met klachten in het bekkengebied tijdens de zwangerschap en na de bevalling. Al jaren wordt er geprobeerd duidelijkheid te krijgen omtrent deze problematiek. Er is en wordt dan ook veel onderzoek gedaan met betrekking tot dit onderwerp. Ondanks de vele studies blijft veel nog onduidelijk, de uitkomsten van onderzoeken zijn heel verschillend. Er is onder meer controversie in prevalentie, risicofactoren, wel of niet adviseren te beperken in allerlei dagelijks activiteiten en therapieën, biomedisch versus biopsychosociaal. En er is nog geen consensus in de terminologie; er worden veel verschillende termen gebruikt voor hetzelfde beeld en er wordt wel en geen onderscheid gemaakt in lage rug-, bekkenpijn en bekkenbodemklachten.
Naast medicamenteuze of chirurgische interventies is bekkenfysiotherapie een van de behandelmogelijkheden.
Risicofactoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van bekkenpijn
Met betrekking tot mogelijke risicofactoren voor het ontwikkelen van bekkenpijn is veel onderzoek gedaan, en ook hierbij zijn veel verschillende cijfers bekend. Dit is wederom te wijten aan de verschillende manieren van onderzoeken en de verschillende definities. Uit de literatuur komt aan aantal risicofactoren naar voren:
Zwangerschap en vaginale bevalling zijn de grootste risicofactoren van beschadiging van de bekkenbodem. De zwangerschap is met name een risico factor op de functie van de bekkenbodem in een later stadium.
Trauma van het urogenitale systeem, gebeurt vaak tijdens de bevalling, en veroorzaakt korte en lange termijn klachten, zoals urine incontinentie of ontlastings incontinentie, pijn of seksuele problemen. De eerste bevalling brengt de meeste schade aan.
Een relatie tussen bevalling en fecale incontinentie komt vaker voor dan een relatie tussen bevalling en urine incontinentie.
De bekkenbodem tijdens de zwangerschap (pre-partum)
Tijdens de zwangerschap wordt het bindweefsel onder invloed van hormonen zwakker. De steunfunctie en soms ook de sluitfunctie van de bekkenbodem zijn verminderd. Dit proces is normaal en heeft een reden. De spieren moeten harder kunnen werken ter ondersteuning. Door deze hormonale veranderingen en door de toegenomen buikomvang nemen ook de buikspieren in kracht af. Ook drukken de baarmoeder en het nog ongeboren kind op de bekkenbodem.
Dit alles geeft een enorme belasting op de bekkenbodem. Aandacht voor een goede rust/belasting verhouding is van groot belang om klachten te voorkomen.
Een klacht die vaak voorkomt tijdens de zwangerschap is urine incontinentie.
Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen die urine incontinentie gedurende de zwangerschap hebben een groot risico lopen dit na de zwangerschap en in later stadium te behouden.
De bekkenbodem en de bevalling.
Tijdens de bevalling is de kans groot dat er beschadiging optreedt van het urogenitale systeem. Als gevolg hiervan kunnen er klachten ontstaan zoals urine incontinentie of ontlastings incontinentie, pijn of seksuele problemen.
De soort bevalling kan van (negatieve) invloed zijn op de bekkenbodem. Denk hierbij aan een knip, een vacuüm of tangverlossing, een langdurige uitdrijving e.d.
Het is ook mogelijk dat er een totaal ruptuur optreedt, waarbij de uitwendige sluitspier van de anus gehecht moet worden.
Zoals eerder beschreven dat 35% van de vrouwen urine incontinentie heeft gedurende de zwangerschap en dat het risico groot is dit na de zwangerschap te behouden.
Verder blijkt dat bij een tweede zwangerschap de kans op urine incontinentie hoger is als in de eerste zwangerschap al urine incontinentie problemen waren.
Als er urine incontinentie gedurende de zwangerschap is speelt dit tevens een belangrijke factor in urine incontinentie op latere leeftijd.
Traumatische gebeurtenissen zoals schade van de zenuwbanen en bekkenbodemspieren gedurende de bevalling vergroten het risico van urine retentie in de postpartum periode.
Risico factoren zijn:
De afwezigheid van een spontane mictie een paar uren na de bevalling moet in acht genomen worden: controleren van het blaasvolume met bladderscan en zo nodig katheteriseren. Dit helpt ter voorkoming van blaasbeschadiging en moeilijkheden in later stadia.
De bekkenbodem na de bevalling (post-partum)
Door de belasting van de zwangerschap, de hormonale relaxatie van de bekkenbodemmusculatuur (-spieren) de druk van de baby op de bekkenbodem heeft de bekkenbodem al heel wat te verduren tijdens de zwangerschap. Direct na de bevalling is de druk van het ongeboren kind op het bekkenbodemgebied wel weg, maar het duurt nog wel even voordat de stevigheid van het steunweefsel en de spierfunctie van bekkenbodem en buik zich hersteld hebben.
Dit herstellen kost tijd, minimaal 6-8 weken bij een normale ongecompliceerde bevalling. Wanneer er sprake is geweest van langdurig persen, kunstverlossing, hoog geboortegewicht, fors inscheuren of knippen, kan het langer duren
Het Postpartumconsult bekkenfysiotherapie
De bekkenfysiotherapeut in onze praktijk biedt vanaf 6 weken na de bevalling een check-up aan. De bedoeling hiervan is dat we vrouwen willen adviseren en informeren over een zo optimaal mogelijk herstel. Er wordt een intake gedaan met een bijbehorend onderzoek waarbij de bekkenbodem een belangrijk onderdeel is. Zo kun je met behulp van gerichte adviezen en oefeningen in ieder geval verantwoord gaan herstellen en sport hervatten.
De intake zal gericht zijn op de volgende veranderingen die er mogelijk zijn opgetreden:
Vervolgens zal er een onderzoek gedaan worden van met name de bekkenbodem, om zo de functie en belastbaarheid vast te stellen. Tijdens dit inwendig onderzoek zullen wij je uitleggen hoe de bekkenbodem werkt en direct aanleren hoe je de bekkenbodem kunt trainen.
Als iemand in staat is om goed de bekkenbodem aan te spannen en te gebruiken in de dagelijkse activiteiten, dan worden de adviezen voor hervatten of starten met sporten gegeven.
Je kunt bij ons terecht na de reguliere nacontrole door verloskundige of gynaecoloog. Er is geen verwijzing nodig.
Als er eerder klachten zijn dan kan je ons bellen voor advies en instructies.
Klachten t.g.v. zwangerschap en bevalling
1. Verzakkingsklachten. Een verzakking van blaas, baarmoeder of endeldarm kan ontstaan tijdens de zwangerschap en/of tijdens de bevalling
2. Anale sfincter schade (anale sluitspier)
3. Fecale incontinentie (ontlastingsverlies)
4. Overactieve bekkenbodem (teveel spanning van de bekkenbodemspieren)
5. Onderactieve bekkenbodem (te weinig spierspanning of ondersteuning).
6. Seksuele problematiek
Zwangerschapsmassage, een moment voor jezelf
Je zwangerschap is een bijzondere periode. In korte tijd verandert er veel in je lichaam en groeit er een kindje in je buik.
Voor velen zal het ook een drukke periode zijn. Naast je gezin, werk en vrienden is er vaak nog maar weinig tijd voor jezelf. Op die momenten is het prettig om een vertrouwd en goed adres te hebben waar je terecht kan om te ontspannen.
Bij Visser Fysiotherapie kun je terecht voor massages die ontspanning bieden aan moeder en kind.
Zwangerschapsmassage bij ons wordt op zeer zorgvuldige en deskundige wijze door uitsluitend vrouwelijke therapeuten gegeven.
De massage kan toegespitst worden op specifieke wensen bijvoorbeeld nek/schouders, lage rug of een totale lichaamsmassage.
Kosten
Zwangerschapsmassage valt buiten de reguliere fysiotherapeutische behandeling.
Het actuele tarief is terug te vinden in de wachtkamer.
